Hướng dẫn chăn nuôi chim cút đẻ trứng

1. Điều kiện chuồng nuôi chim cút 

Vì chim cút đã được thuận hóa và gần như mất hết khả năng tự kiếm mồi, ấp trứng nên phương thức nuôi phổ biến hiện nay là nuôi công nghiệp, nhốt chuồng hoàn toàn chứ không thể nuôi theo hình thức quảng canh, bán thâm canh như gà vịt. Yêu cầu về điều kiện chuồng nuôi như sau:

❖ Nhiệt độ

Đối với chim cút non nên duy trì từ 24 - 35 độ C, với chim cút đẻ trứng nên duy trì từ 18 - 25 độ C. Không nên để nhiệt độ ngày và đêm chênh lệch quá cao sẽ khiến chúng bị stress, giảm năng suất, ảnh hưởng đến hoạt động sinh lý và chu kỳ đẻ trứng. 

❖ Độ thoáng khí

Yêu cầu chuồng nuôi phải thông thoáng, thường xuyên được dọn dẹp sạch sẽ. Trong chuồng có 21% oxy, các loại khí độc như NH3 và H2S không được vượt quá 0,3%. 

❖ Yên tĩnh

Âm thanh, ánh sáng và người lạ sẽ khiến cho chim bị kích động. Do đó để tránh làm ảnh hưởng đến hoạt động sinh sản, yêu cầu không gian chuồng và xung quanh phải yên tĩnh, không xáo trộn.

❖ Đề phòng tác nhân gây hại như mèo, chuột, rắn, rết

Chim cút có thể trọng nhỏ nên chuồng nuôi cần thiết kế sao cho đảm bảo an toàn, đề phòng chuột, mèo cắn chết trong đêm. Nếu phát hiện trong chuồng có chuột, mèo, rắn… thì phải có biện pháp khắc phục càng nhanh càng tốt.

2. Chuồng nuôi chim cút đẻ trứng 

❖ Vị trí làm chuồng

Chuồng nuôi cần được xây dựng ở nơi có địa hình bằng phẳng, cao ráo, thoát nước tốt, thuận tiện cho việc chăm sóc, vận chuyển, xử lý các chất thải, thực hiện công tác phòng trừ dịch bệnh. Tuy nhiên cần xem xét cách xa khu dân cư, khu chợ để tránh lây lan mầm bệnh và làm ô nhiễm môi trường. 

Xung quanh khu vực chuồng phải có hàng rào bảo vệ, có thể dùng lưới thép B40 quây kín tránh trộm cướp, chuột, mèo, chó..  Nếu thuận lợi thì nên trồng thêm một số cây xanh xung quanh tạo bóng mát, giúp không khí dễ chịu, hạn chế khí độc từ quá trình nuôi. 

❖ Kiểu chuồng nuôi phù hợp 
- Chuồng công nghiệp khép kín

Đối với các trang trại có quy mô rộng lớn thì nên thiết kế theo kiểu chuồng công nghiệp khép kín, bên trong có hệ thống điều hòa quạt gió, giàn lạnh. Các dãy chuồng được thiết kế song song, ở giữa có lối đi thuận tiện cho việc chăm sóc.

- Chuồng lồng hoặc sàn

Kiểu chuồng phù hợp với quy mô vừa phải có sàn lồng làm bằng sắt hoặc lưới thép, tre, gỗ. Phần khung chuồng có thể làm bằng gỗ để tiện kiệm diện tích. Chuồng nuôi thông thoáng có rèm che chắn nắng gió bên ngoài. Với các nông hộ nhỏ lẻ có thể tận dụng chuồng nuôi trâu bò, lợn để cải tạo và nuôi chim cút đẻ trứng. 

❖ Diện tích chuồng nuôi cút 

Diện tích chuồng nuôi cút phụ thuộc vào quy mô, số lượng và mức độ cơ giới hóa của mỗi trang trại. Tuy nhiên yêu cầu khoảng cách tối thiểu giữa hai dãy chuồng phải gấp 2,5 lần chiều rộng của lồng nuôi, tức là từ 20 - 25cm. 

Bà con có thể làm chuồng 2 mái hoặc 4 mái 2 lớp để cách nhiệt, thoáng mát về mùa hè, theo đó mái dưới cách mái trên từ 40 - 50cm. Bên trên mái phải có trần cách nhiệt bằng tấm xốp, bông thủy tinh dày dặn hoặc dùng gỗ dán, cót ép… 

❖ Lồng úm 

Lồng úm chim con có kích thước 1,5 x 1,0 x 0,5m. Ở mỗi lồng đều có chân kê cao, cách mặt đất tối thiểu 0,5m. Khung lồng có thể đóng bằng gỗ tự nhiên chắc chắn, sử dụng lưới thép có diện tích 1m2 để quây xung quanh. 

Phần đáy lồng phải lót giấy hoặc bìa, che kín lại để chim non không bị lọt chân xuống dưới. 

❖ Lồng chim lớn 

Kích thước lồng nuôi chim lớn là 1,0 x 0,5 x 0,2m, có thể nuôi được từ 20 - 25 con chim mái đẻ trứng. Vật liệu làm chuồng có thể nẹp gỗ, lồng kẽm hoặc lưới thép. 

Bà con có thể làm nhiều lồng chồng lên nhau, khoảng từ 5 - 6 tầng, khoảng cách giữa các tầng là 12 - 18cm để đảm bảo độ thông thoáng. Nếu không thực hiện đúng kỹ thuật thì tỉ lệ chết rất cao, thực tế tình trạng này đã xảy ra ở nhiều hộ nuôi cút đẻ trứng.  

Khi làm chuồng nuôi cút đẻ trứng, cần lưu ý những điểm sau:

• Chiều cao của mỗi lồng không nên vượt quá 0,2mm, nếu không chúng sẽ bay dựng lên, có khả năng đập đầu vào trần và chết. 
• Bên trên mỗi nóc lồng phải làm bằng vật liệu mềm tránh tính trạng chúng bị đập đầu vào. 
• Phía dưới phần đáy của mỗi lồng có khay bằng cót ép hoặc gỗ dán mỏng có thể kéo ra kéo vào dùng để hứng trứng và phân, độ dốc từ 2 - 3% có mép gờ cao, nhô ra ngoài khoảng 10cm. 
• Các lồng trong chuồng nuôi sẽ được đặt cách nhau từ 1,2 - 1,5m để thuận tiện cho việc chăm sóc, thu nhặt trứng. 
• Chuồng kê cách tường bên trong tối thiểu 50cm chống chuột. 

❖ Máng ăn máng uống 

Các loại máng ăn phổ biến như máng dài bằng tôn, nhựa, máng ăn tự động, máng P50. Máng ăn treo phía trước lồng, ở lối đi, đặt phía trên khay hứng phân. 

Máng uống có thể dùng loại gallon, máng uống tự động hoặc núm uống. Đặt máng uống ở một góc, thẳng với máng ăn, treo chắc chắn.

 Trước khi treo, cả máng ăn và máng uống đều phải được sát trùng với dung dịch formol 1% từ 10 - 15 phút rồi rửa lại bằng nước sạch, phơi khô, đảm bảo an toàn. 

❖ Thiết bị sưởi 

Đối với lồng úm chim con thì trông lồng phải có đèn sưởi bằng bóng điện hoặc đèn hồng ngoại. Ví dụ dùng đèn hồng ngoại 50W treo ở độ cao từ 45 - 60cm, có thể nuôi được 300 - 500 con cút non. 

❖ Hệ thống rèm che 

Đối với kiểu chuồng lồng hoặc sàn không xây tường gạch xung quanh mà chỉ dùng lưới thép, bà con cần chuẩn bị hệ thống rèm che chắn bên ngoài để ấm áp về mùa đông, thoáng mát về mùa hè, tránh mưa hắt.

Rèm che có thể làm bằng vải bạt, bạt, bao tải, cót ép… 

3. Chọn chim cút giống 

❖ Yêu cầu chung 

Nuôi công nghiệp hiện nay phổ biến là giống chim cút Nhật Bản và chim cút Mỹ:

• Chim cút Nhật nuôi ở nước ta có thể đẻ từ 380 - 420 quả trứng/năm/mái, tỉ lệ đàn mài thường từ 85 - 90%. Cút mái sau khi hết thời kỳ khai thác trứng vẫn có thể bán được thịt.
• Chim cút Mỹ mái chỉ đẻ khoảng từ 123 - 129 quả trứng/năm/mái, khi đẻ, tỷ lệ hao hụt con mái khoảng 5%. Do đó giống này không phù hợp nếu nuôi lấy trứng chim cút. Tuy nhiên, tỷ lệ nuôi sống đạt từ 92 - 95%, cơ thể tăng trưởng nhanh, thích hợp với mô hình nuôi lấy thịt. 

Khi chọn giống, yêu cầu chung là đời bố mẹ phải khỏe mạnh, sức đề kháng tốt, có khả năng sinh sản cao, chất lượng và năng suất đồng đều. Không chọn những con đồng huyết, cận huyết, có nguồn gốc xuất xứ không rõ ràng. 

❖ Chọn chim trống 

Ngoại hình phải đảm ứng các tiêu chí: Khỏe mạnh, nhanh nhẹn, lông bóng mượt, thân hình gọn, đầu nhỏ, cổ ngắn, ngực nở, lông ở phần ngực có màu vàng.

Cút trống trên 6 tuần tuổi có túi tinh lớn ở sau đuôi và bắt đầu biết gáy. Từ 8 - 10 tuần tuổi mỏ dưới có màu đen. 

Đối với hình thức nuôi chim đẻ trứng thương phẩm, không ấp trứng thì bà con không cần chọn chim trống mà chỉ chọn và nuôi chim mái. 

❖ Chọn chim mái 

Ngoài hình phải đảm bảo các tiêu chí: Khỏe mạnh, nhanh nhẹn, lông bóng mượt, đầu thanh, cửa nhỏ, xương chậu rộng, lông ở phần ngực có màu trắng đen, hậu môn nở, da hồng, mềm mại, có khối lượng cơ thể lớn hơn chim cút giống cùng lứa. 

Cút mái trên 6 tuần tuổi không có bầu tinh, không biết gáy. Từ 8 - 10 tuần tuổi phần mỏ dưới có màu vàng nhạt hoặc vàng đục.